Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân là thành viên đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam trong chuyến công tác của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Liên bang Nga từ ngày 8 đến 11/5/2025. Nhân dịp này, Giám đốc Lê Quân và đoàn công tác của ĐHQGHN sẽ thăm, làm việc với các cơ sở giáo dục hàng đầu của Liên bang Nga nhằm tăng cường hợp tác trong đào tạo và nghiên cứu cũng như đóng góp vào việc tăng cường mối quan hệ hợp tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Liên bang Nga, đặc biệt trong bối cảnh rất có ý nghĩa khi hai nước đang cùng nhau kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.
Rộng mở các cơ hội hợp tác giữa ĐHQGHN và đối tác Nga trong những lĩnh vực chiến lược và công nghệ cao
Hợp tác giữa ĐHQGHN và các đối tác từ Liên bang Nga trong thời gian qua đã đạt được những thành tựu nổi bật trong các lĩnh vực giáo dục, nghiên cứu khoa học, văn hóa và trao đổi học thuật. Hợp tác trong lĩnh vực nghiên cứu công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo cũng đang được đẩy mạnh với kế hoạch thành lập Trung tâm trí tuệ nhân tạo giữa ĐHQGHN và ĐH Tổng hợp Liên bang Viễn Đông, hướng đến các ứng dụng thực tiễn như dự báo thiên tai, nông nghiệp thông minh và bảo vệ môi trường. Tất cả các hoạt động này không chỉ nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu của ĐHQGHN mà còn đóng góp vào việc tăng cường mối quan hệ hợp tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Liên bang Nga.
Ngày 20/6/2024, dưới sự chứng kiến của Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam Tô Lâm và Tổng thống Nga Vladimir Putin, Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân và Giám đốc ĐH Tổng hợp Liên bang Viễn Đông ông Borris N. Korobets trao thỏa thuận hợp tác giữa hai đại học
Ngày 20/6/2024, dưới sự chứng kiến của Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam Tô Lâm và Tổng thống Nga Vladimir Putin, Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân và Phó Giám đốc Đại học Nghiên cứu Quốc gia – Trường Kinh tế Cao cấp bà Victoria Panova trao thỏa thuận hợp tác giữa hai đại học
Nhân chuyến công tác tại Liên bang Nga lần này, Giám đốc Lê Quân cùng đoàn ĐHQGHN sẽ gặp gỡ, làm việc và trao đổi các tiềm năng hợp tác với các cơ sở giáo dục hàng đầu của Nga. Ngày 10/5/2025, tại Điện Kremlin, dưới sự chứng kiến của Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Nga Vladimir Putin, ĐHQGHN sẽ trao đổi văn bản thỏa thuận hợp tác với ĐHQG Quan hệ Quốc tế Moskva (MGIMO).
Văn bản thỏa thuận hợp tác giữa ĐHQGHN với các cơ sở giáo dục uy tín khác của Nga gồm: Học viện Hành chính công và kinh tế quốc dân Nga trực thuộc Tổng thống Liên bang Nga (RANEPA), Đại học Nghiên cứu Quốc gia – Trường Kinh tế Cao cấp (HSE) và ĐH Trắc địa và Bản đồ Moskva (MIIGAiK) sẽ được lãnh đạo các đại học trao tại các buổi gặp gỡ và làm việc sau đó.
Tiếp đó, lãnh đạo ĐHQGHN sẽ có cuộc gặp và làm việc với ĐH Năng lượng Moscow để thảo luận về việc hợp tác trong lĩnh vực năng lượng, điện năng, điện hạt nhân; phát triển trung tâm đào tạo tiếng Nga chuyên ngành kỹ thuật, năng lượng, hạt nhân; phát triển chương trình đào tạo ngắn hạn và dài hạn cùng cấp bằng/chứng chỉ.
Trong chương trình dự kiến làm việc với ĐH Quan hệ Quốc tế Moscow (MGIMO) vào ngày 12/5, hai bên sẽ thảo luận để thúc đẩy các hoạt động hợp tác trong khuôn khổ biên bản hợp tác đã kí kết. Lãnh đạo hai đại học sẽ dự Khai mạc tuần lễ giáo dục trực tuyến MGIMO – ĐHQGHN.
Cùng ngày, đoàn công tác của ĐHQGHN cũng sẽ làm việc với Đại học Nghiên cứu Quốc gia – Trường Kinh tế Cao cấp (HSE) để thảo luận về lĩnh vực ưu tiên, kế hoạch triển khai cho Viện nghiên cứu khoa học chung giữa hai bên. Đồng thời, ĐHQGHN và HSE cũng trao đổi về khả năng đồng tổ chức chương trình đào tạo ngắn hạn, khóa học mùa hè và các dự án nghiên cứu chung; triển khai các chương trình trao đổi giảng viên, sinh viên và cán bộ.
Trong chuyến thăm tới ĐH Tổng hợp Quốc gia Moskva mang tên M.V. Lomonosov (MSU) dự kiến vào ngày 13/5, lãnh đạo ĐHQGHN mong muốn thúc đẩy hơn nữa hợp tác song phương giữa hai đại học trong lĩnh vực giáo dục, khoa học công nghệ, nghiên cứu y học… Đồng thời, hai bên cũng sẽ thảo luận đề xuất thành lập liên minh chiến lược giữa các đại học hàng đầu của Việt Nam và Liên bang Nga bao gồm ĐHQGHN, ĐHQG Tp. Hồ Chí Minh, ĐH Tổng hợp Quốc gia Moskva mang tên M.V. Lomonosov và ĐH Tổng hợp Quốc gia Saint Petersburg. Liên minh này được thành lập để tăng cường phối hợp trong đào tạo, nghiên cứu và hỗ trợ lẫn nhau giữa các đại học chủ chốt của hai nước, đồng thời mở rộng tiềm năng hợp tác đa phương bền vững trong lĩnh vực giáo dục đại học và đổi mới sáng tạo.
Trong thời gian tới, ĐHQGHN sẽ tiếp tục mở rộng và đa dạng hóa các hình thức hợp tác với Liên bang Nga, tập trung vào những lĩnh vực chiến lược và công nghệ cao. Việc hoàn thiện và triển khai các chương trình nghiên cứu chung với các đại học hàng đầu của Nga là ưu tiên quan trọng. Các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, năng lượng tái tạo, kỹ thuật hàng không, công nghệ sinh học và quản lý tài nguyên môi trường cần được đẩy mạnh để tạo ra các sản phẩm khoa học ứng dụng mang lại giá trị kinh tế và xã hội lớn.
Ngày 6/4/2023, dưới sự chứng kiến của Phó Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Trần Hồng Hà và Phó Thủ tướng Chính phủ LB Nga Dmitry Chernysheno, Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân, Giám đốc ĐH Tổng hợp Liên bang Viễn đông (FEFU), ông Boris N.Korobets và Giám đốc quản lý hiệu quả và phối hợp kinh doanh quốc tế Ngân hàng Sberbank, ông Oleg S. Kapitonov đã ký kết văn bản thỏa thuận hợp tác ba bên về việc hợp tác nghiên cứu trong lĩnh vực phát triển trí tuệ nhân tạo (AI)
ĐHQGHN cũng sẽ tiếp tục phối hợp tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa, trao đổi học thuật để thúc đẩy sự hiểu biết và gắn kết giữa hai bên. Đồng thời, ĐHQGHN sẽ tăng cường phối hợp với Đại sứ quán Nga tại Việt Nam và các đối tác tại Liên bang Nga để triển khai thêm các chương trình đào tạo ngắn hạn tại Nga, đồng thời mở rộng cơ hội học bổng cho sinh viên Việt Nam thông qua các cuộc thi Olympic tiếng Nga. Điều này không chỉ nâng cao chất lượng nguồn nhân lực mà còn thu hút thêm sinh viên Việt Nam theo học tại các trường đại học của Nga.
Việc thành lập và vận hành Trung tâm trí tuệ nhân tạo do các chuyên gia từ Việt Nam và Nga hợp tác phát triển cần được ưu tiên triển khai. Trung tâm này có thể trở thành điểm sáng trong hợp tác công nghệ giữa hai quốc gia, góp phần giải quyết các thách thức thực tiễn như theo dõi thiên tai, ứng dụng AI trong nông nghiệp thông minh và phát triển bền vững. Qua đó, ĐHQGHN không chỉ khẳng định vai trò tiên phong trong hợp tác giáo dục và khoa học với Nga mà còn đóng góp thiết thực vào việc nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ khoa học và công nghệ toàn cầu.
Tích cực hợp tác trong đào tạo nguồn nhân lực và nghiên cứu chất lượng cao
Trong suốt 75 năm qua, sự đóng góp của nền giáo dục và khoa học Liên Xô trước đây và nước Nga ngày nay đối với Việt Nam có ý nghĩa to lớn và giá trị cơ bản sâu sắc. Từ những năm 1950 đến nay, Liên Xô và nước Nga, đã đào tạo hàng trăm ngàn cán bộ giảng dạy và nghiên cứu khoa học cho Việt Nam. Trong số đó, có hàng trăm cán bộ giảng dạy, giáo chức lão thành của ĐHQGHN đã được đào tạo cơ bản và chuyên sâu, có đóng góp không nhỏ cho nền khoa học và giáo dục đại học Việt Nam như: GS. Viện sĩ Nguyễn Văn Hiệu, GS. Viện sĩ Nguyễn Văn Đạo – Giám đốc đầu tiên của ĐHQGHN, GS. Viện sĩ Đào Trọng Thi, GS. Nguyễn Tài Cẩn – người đầu tiên đã đem ngôn ngữ Việt Nam tới Liên Xô như một chuyên ngành khoa học và còn rất nhiều các chuyên gia và các nhà khoa học đã và đang làm rạng danh nền khoa học Xô Viết ngay tại Việt Nam.
Ngày 7/4/2023, Phó Thủ tướng Liên bang Nga D.N. Chernyshenko đã đến thăm ĐHQGHN và giao lưu với lãnh đạo, giảng viên, sinh viên học tiếng Nga tại ĐHQGHN
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và quốc tế hóa mạnh mẽ, ĐHQGHN đang ngày càng khẳng định vai trò là trung tâm học thuật tiên phong, đồng thời là cầu nối chiến lược thúc đẩy hợp tác quốc tế sâu rộng, đặc biệt với các đối tác truyền thống, trong đó có Liên bang Nga.
Với bề dày quan hệ hợp tác giáo dục – nghiên cứu lâu đời giữa Việt Nam và Liên bang Nga, ĐHQGHN không chỉ kế thừa mà còn chủ động phát triển các mô hình liên kết bền vững, hiện đại và đa chiều. Trên cơ sở quan hệ hữu nghị tốt đẹp giữa hai nước, ĐHQGHN đã thiết lập quan hệ hợp tác với nhiều trường đại học, viện nghiên cứu hàng đầu của Nga như ĐH Tổng hợp Quốc gia Moskva mang tên M.V. Lomonosov, ĐH Tổng hợp Quốc gia Saint Petersburg, ĐH Tổng hợp Hữu nghị Moskva, Đại học Khí tượng Thuỷ văn LB Nga, Đại học Năng lượng Moskva, ĐH Tổng hợp Liên bang Viễn Đông… trong các lĩnh vực đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, hợp tác nghiên cứu khoa học công nghệ, thực hiện trao đổi cán bộ, giảng viên và sinh viên. Đặc biệt, nhân chuyến thăm chính thức cấp nhà nước của Tổng thống Nga tại Việt Nam năm 2024, dưới sự chứng kiến của Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam – Tổng Bí thư Tô Lâm, ĐHQGHN đã trao đổi văn bản thỏa thuận hợp tác với ĐH Tổng hợp Liên bang Viễn Đông và Đại học Nghiên cứu Quốc gia – Trường Kinh tế Cao cấp.
ĐHQGHN và các đại học hàng đầu của LB Nga đã có truyền thống hợp tác trong lĩnh vực nghiên cứu ngôn ngữ và văn hóa Việt Nam, cũng như nghiên cứu và đào tạo ngôn ngữ và văn hóa Nga tại Việt Nam. Các bên đã tích cực tham gia và tổ chức các Hội nghị quốc tế về Việt Nam học, nghiên cứu Nga ngữ học tại Việt Nam… ĐHQGHN đã cung cấp, hỗ trợ sách giáo trình, tài liệu giảng dạy và nghiên cứu Việt Nam cho Viện Hồ Chí Minh, Khoa Đông phương học, ĐHQG Saint Petersburg, ĐH Tổng hợp Liên bang Viễn Đông, … Hằng năm, ĐHQGHN cũng tiếp nhận hàng chục cán bộ, học viên, sinh viên LB Nga sang thực tập nghiên cứu tại Trường ĐH Ngoại ngữ, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn.
Trường Quốc tế, ĐHQGHN được Quỹ Thế giới Nga lựa chọn để đầu tư xây dựng và quản lý Phòng đọc “Thế giới Nga” đầu tiên tại Việt Nam. Phòng đọc “Thế giới Nga” được sử dụng để tổ chức các hoạt động phong phú nhằm giới thiệu và quảng bá ngôn ngữ và văn hóa Nga, hỗ trợ các chương trình học tiếng Nga ở nước ngoài. Đây là trung tâm nguồn cho phép truy cập các thư viện đa phương tiện với khối lượng lớn tài liệu học tập và thông tin khoa học phổ biến từ nước Nga; tạo điều kiện cho việc học tập, nghiên cứu ngôn ngữ và văn hóa Nga; tạo điều kiện tổ chức các hoạt động nghệ thuật, trao đổi học thuật.
Đồng thời, Trường Quốc tế và Trường Đại học Kỹ thuật Năng lượng Mát-xcơ-va (MPEI) đang triển khai chương trình liên kết đào tạo Cử nhân ngành Tin học và Kỹ thuật máy tinh (đào tạo bằng tiếng Anh) theo mô hình học toàn phần tại Việt Nam, do ĐHQGHN cấp bằng. Chương trình Kĩ sư Tự động hóa và Tin học là chương trình Kĩ sư đầu tiên tại Trường Quốc tế, được xây dựng dựa trên chương trình của Khoa Hệ thống điều khiển và Công nghệ thông tin trong Công nghiệp của Học viện hàng không Moskva (MAI).
Hiện nay, ĐHQGHN cũng chú trọng phát triển hợp tác với các đối tác Nga trong nhiều ngành công nghệ mũi nhọn như công nghệ vật liệu mới, công nghệ hàng không – vũ trụ, năng lượng mới và điện hạt nhân… Điển hình là hợp tác giữa Trường ĐH Công nghệ, ĐHQGHN và MAI trong phát triển Chương trình đào tạo về Kỹ thuật hàng không; hợp tác “Nghiên cứu công nghệ sản xuất máy bay cánh quạt không người lái phục vụ các ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và nuôi trồng thủy hải sản”.
Ngày 15/10/2024, Giám đốc Lê Quân và Giám đốc Erokhin Sergey Dmitrievich đã ký kết văn bản thỏa thuận hợp tác giữa ĐHQGHN và ĐH Kỹ thuật thông tin liên lạc và Thông tin văn hóa Moscow, Liên bang Nga (MTUCI)
Các đại học và viện nghiên cứu của Liên bang Nga luôn là đối tác truyền thống, tin cậy trong hợp tác chuyển giao khoa học và công nghệ. Trong thời gian qua, một số chương trình/dự án hợp tác giữa ĐHQGHN với LB Nga tiêu biểu như: Dự án hợp tác nghiên cứu với ĐH Khí tượng thủy văn LB Nga về “Xây dựng cơ sở phương pháp luận và công nghệ quản lý tài nguyên nước các lưu vực sông lớn ở các lục địa Á-Âu trong điều kiện thiếu/không có số liệu quan trắc về khí tượng thủy văn (ví dụ cho LB Nga và Việt Nam)”; Dự án “Thích ứng và triển khai các công nghệ sinh học phân tử hiện đại trong nông nghiệp và xử lý nước thải của các nước ASEAN và Nga” giữa Nga, Thái Lan, Việt Nam và Indonesia, triển khai từ năm 2020; Dự án: Thiết kế và phát triển mạng lưới truyền thông tương tác giữa ASEAN-Nga nhằm trao đổi công nghệ phát triển nông nghiệp bền vững; Đề tài theo Nghị định thư với LB Nga “Xây dựng cơ sở phương pháp luận và công nghệ quản lý tài nguyên nước các lưu vực sông trong điều kiện thiếu/không có số liệu quan trắc về khí tượng thủy văn ứng dụng cho lưu vực sông Mê Kông”…
Cùng với các chương trình hợp tác trong đào tạo và nghiên cứu, các đơn vị trong ĐHQGHN đã phối hợp với các đối tác Nga triển khai nhiều hoạt động dành cho học sinh, sinh viên hai bên. Trường ĐH Ngoại ngữ, ĐHQGHN hợp tác với Trung tâm Khoa học và văn hóa Nga tại Hà Nội cử học sinh tham dự Olympic dành cho học sinh các trường THPT chuyên của Việt Nam: Tham dự Olympic là học sinh Việt Nam lớp 12 học tiếng Nga tại các trường phổ thông chuyên của Việt Nam và lớp 11 trường THPT trực thuộc Đại sứ quán Nga tại Việt Nam, THPT Xí nghiệp liên doanh Việt – Nga Vietsovpetro Vũng Tàu. Những thí sinh chiến thắng trong cuộc thi Olympic tiếng Nga sẽ nhận học bổng của Chính phủ Nga và sinh hoạt phí của phía Việt Nam để sang học tập tại một trường đại học Liên bang Nga. Năm học 2022 – 2023, 05 học sinh của Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ, Trường ĐH Ngoại ngữ đã tham dự Olympic 16 và cả 05 em đều đoạt giải. Trường cũng đã tổ chức Chuỗi các hoạt động quảng bá văn học Nga như: giao lưu với nhà thơ Evgeny Chigrin và buổi giới thiệu các cuốn sách “Người lái xe” và “Quả cầu dưới nước” của ông; thuyết trình “Văn học và hiện thực” của Evgeniy Vodolazkin; bài giảng của nhà văn, nhà thơ, tổng biên tập “Báo văn hoá” Maxim Zamshev “Những cái tên bị lãng quên của văn học Nga”.
Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân có buổi tiếp và làm việc với Phó Giám đốc phụ trách Phát triển Chiến lược ĐHQG Quan hệ Quốc tế Moskva, Liên bang Nga (MGIMO) ông Artem Malgin (ngày 20/3/2025)
Cùng với đó, ĐHQGHN đã hợp tác với Đại học Nghiên cứu Quốc gia – Trường Kinh tế Cao cấp (HSE) thực hiện bài giảng chuyên đề “Sáng tạo và làm việc nhóm – những quyết định quản lý trong các điều kiện bất ổn” hướng tới ươm tạo học sinh, sinh viên tài năng toàn cầu VNU 12+. Bài giảng tập trung vào việc ra quyết định trong quản lý, nhấn mạnh vai trò của sáng tạo trong việc nâng cao khả năng thích ứng và đổi mới. Những yếu tố chủ chốt như quy trình ra quyết định, từ việc xác định vấn đề đến đánh giá các giải pháp, được phân tích kỹ lưỡng. Đặc biệt, bài giảng còn khám phá hiện tượng “tư duy nhóm” (groupthink) và những sai lầm trong việc đạt đồng thuận – những trở ngại có thể cản trở quyết định tập thể.
ĐHQGHN hợp tác với MPEI thực hiện Summer camp 2024 về Công nghệ năng lượng tái tạo
ĐHQGHN đã hợp tác với MPEI thực hiện Summer camp 2024 về Công nghệ năng lượng tái tạo. Chương trình cũng nằm trong khuôn khổ hợp tác giữa hai nước về giáo dục đào tạo nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật và công nghệ, đặc biệt trên các lĩnh vực năng lượng mới, năng lượng sạch, đóng góp cho chuyển đổi xanh, phát triển bền vững được khẳng định trong Tuyên bố chung giữa lãnh đạo cấp cao hai nước trong chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin tới nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam từ ngày 19 – 20/6/2024.
Sinh viên Nga tại ĐHQGHN
